Web server là gì? Những kiến thức cơ bản về web server

Web Server, một trong những khía cạnh quan trọng và không thể thiếu trong thế giới của công nghệ web, đóng vai trò chính trong việc cung cấp nội dung và dịch vụ cho các trang web. Được biết đến như một "ngôi nhà" trực tuyến, WebServer không chỉ là nơi lưu trữ thông tin mà còn là bộ não điều khiển sự tương tác giữa người dùng và trang web. 

Web server là gì?

Máy chủ web đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ và cung cấp nội dung cho các trang web, bao gồm văn bản, hình ảnh, video và dữ liệu ứng dụng, để đáp ứng yêu cầu của người dùng. Khi người dùng tương tác với trang web thông qua trình duyệt web, máy chủ web giao tiếp với trình duyệt bằng Hypertext Transfer Protocol (HTTP).

Nội dung chủ yếu của trang web thường được mã hóa bằng Hypertext Markup Language (HTML), có thể là static (như văn bản và hình ảnh) hoặc dynamic (chứa dữ liệu được tính toán hoặc danh sách các mục người dùng đã đánh dấu).

Để hỗ trợ nội dung dynamic, các máy chủ web thường sử dụng ngôn ngữ kịch bản phía máy chủ như Active Server Pages (ASP), Javascript, PHP, Python và Ruby. Điều quan trọng là để một trang web hoặc ứng dụng có thể truy cập được, cần có một nơi để lưu trữ dữ liệu, và điều này thường được thực hiện thông qua hosting hoặc VPS.

KDATA là đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ hosting và VPS chất lượng cao. Bạn có thể tham khảo qua nhiều gói dịch vụ từ giá rẻ cho đến cao cấp. Tất cả đều được đội ngũ kỹ thuật của KDATA hỗ trợ tận tâm, chuyên nghiệp và ngay tức thì.

Web server hoạt động như thế nào?

Cách hoạt động của Web server rất quan trọng khi bạn truy cập một trang web. Khi bạn nhập địa chỉ của một trang, ví dụ như https://kdata.vn/cam-nang vào trình duyệt, bạn đang yêu cầu trang đó từ một máy chủ web. Dưới đây là cách máy chủ web hoạt động:

Phân giải tên miền thành địa chỉ IP

Trước hết, trình duyệt của bạn sẽ thực hiện quá trình phân giải tên miền vietnix.vn thành địa chỉ IP tương ứng. Nếu thông tin này không có trong bộ nhớ cache của trình duyệt, nó sẽ gửi yêu cầu đến một hoặc nhiều máy chủ DNS qua internet. Máy chủ DNS sẽ cung cấp thông tin về địa chỉ IP của tên miền.

Việc này giúp trình duyệt xác định địa chỉ IP của máy chủ web mà nó cần liên lạc để lấy nội dung trang web bạn muốn truy cập.

Một điểm quan trọng cần lưu ý là địa chỉ IP sẽ được gán khi trang web được tạo lần đầu tiên trên web server.

Trình duyệt web yêu cầu URL đầy đủ

Sau khi trình duyệt web đã xác định được địa chỉ IP của trang web, nó tiếp tục gửi yêu cầu URL đầy đủ đến máy chủ web.

Webserver gửi phản hồi trang khi được yêu cầu

Máy chủ web sau đó phản hồi bằng cách gửi trang web được yêu cầu trở lại trình duyệt. Trong trường hợp trang web có lỗi hoặc không tồn tại, máy chủ web sẽ phản hồi bằng thông báo lỗi tương ứng.

Trình duyệt hiển thị website

Cuối cùng, trình duyệt nhận được phản hồi và hiển thị trang web theo yêu cầu trước đó. Trong quá trình này, quan hệ giữa máy khách (trình duyệt web) và máy chủ (web server) trở nên rõ ràng khi cả hai cùng tương tác để đảm bảo việc truyền tải và hiển thị nội dung trang web một cách chính xác.

Webserver bao gồm những phần mềm và phần cứng gì?

Phần cứng

Phần cứng của một web server thường là một máy tính chuyên biệt, được thiết kế để chứa và xử lý các tài nguyên cần thiết để xây dựng trang web. Máy chủ này thường phải lưu trữ các loại dữ liệu như file ảnh, file JavaScript, và mã HTML. Đồng thời, máy chủ cũng cần kết nối với mạng internet và hỗ trợ truy cập thông qua các domain để có thể phục vụ yêu cầu từ người dùng trên khắp mạng.

Phần mềm

Phần mềm của web server chịu trách nhiệm theo dõi hoạt động của người dùng trên web khi họ truy cập các file host thông qua ít nhất một máy chủ HTTP. Mỗi máy chủ HTTP tương ứng với một phần mềm có khả năng đọc và xử lý các URL. Khi một trình duyệt gửi yêu cầu đến máy chủ, máy chủ HTTP sẽ xử lý yêu cầu đó và gửi lại phản hồi thông qua giao thức HTTP.

Tất cả các trình duyệt đều phải liên lạc với file host được lưu trữ trên web server để có thể hiển thị nội dung của trang web. Điều này thường diễn ra khi trình duyệt gửi yêu cầu bằng giao thức HTTP, và sau đó, máy chủ HTTP phản hồi bằng cách gửi lại nội dung được yêu cầu.

Web server: cách thức lưu trữ file và giao tiếp thông qua HTTP

Lưu trữ file

Đầu tiên, máy chủ web phải hiệu quả lưu trữ tất cả các file liên quan đến trang web, bao gồm HTML, CSS, JavaScript, fonts, và video. Mặc dù bạn có thể lưu trữ chúng trực tiếp trên máy tính cá nhân, nhưng thường nên sử dụng các web server có những ưu điểm như vận hành ổn định, đảm bảo kết nối internet ổn định, cùng địa chỉ IP, và hỗ trợ kỹ thuật từ bên dịch vụ hosting thứ 3.

Việc chọn lựa một nhà cung cấp hosting chất lượng và uy tín là quan trọng để đảm bảo phát triển website hiệu quả.

Giao tiếp thông qua HTTP

Tiếp theo, máy chủ web cung cấp dịch vụ hỗ trợ HTTP, giao thức giúp truyền thông tin siêu văn bản giữa hai máy tính. HTTP là giao thức nguyên bản, dễ đọc vì chỉ sử dụng văn bản và không ghi nhớ thông tin thao tác trước đó (stateless). Điều này tạo ra một cơ chế rõ ràng để giao tiếp giữa người dùng và server. Các điều cần lưu ý bao gồm:

• Chỉ có khách và server, và chỉ server mới có thể trao đổi yêu cầu.
• Khi yêu cầu một file bằng HTTP, khách cung cấp URL của file đó.
• Máy chủ HTTP phải trả lời mọi yêu cầu, ít nhất là thông báo lỗi.

Tại máy chủ web, máy chủ HTTP xử lý và trả lời yêu cầu:

• Xác nhận xem URL yêu cầu có tương thích với tệp đang có hay không.
• Gửi nội dung tệp tin đến trình duyệt nếu có tương thích.
• Trong trường hợp không xử lý được, máy chủ web thông báo lỗi, ví dụ như "404 Not Found".

Các loại web server thông dụng được sử dụng rộng rãi hiện nay

Nginx

Nginx được đánh giá là một web server nhẹ, không ảnh hưởng quá nhiều đến tài nguyên hệ thống. Được coi là reverse proxy mã nguồn mở, Nginx nổi tiếng với độ ổn định cao, hiệu suất tốt, và cấu hình dễ sử dụng. Được phát triển bởi Igor Sesoev từ năm 2002, Nginx sử dụng giấy phép BSD và hỗ trợ trên nhiều hệ điều hành như Linux, Windows, MacOS, và FreeBSD.

Internet Information Services (IIS)

IIS là một sản phẩm của Microsoft, tích hợp trực tiếp với hệ điều hành Windows Server. Với đa dạng dịch vụ như Web Server và FTP Server, IIS đã đạt đến hơn 248 triệu website sử dụng (tính đến tháng 5 năm 2015). IIS cung cấp tính linh hoạt cho người dùng quản lý các tính năng độc lập, và nhờ tích hợp ASP.NET, IIS có thể tận dụng sức mạnh của ASP.NET.

Apache HTTP Server

Apache, xây dựng và phát triển bởi cộng đồng mã nguồn mở dưới sự hỗ trợ của Apache Software Foundation, là máy chủ web được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Apache sử dụng giấy phép Apache License và chiếm hơn 54% thị phần website toàn cầu. Apache có thể chạy trên nhiều hệ điều hành như Windows, Linux, Unix, và MacOS.

Apache Tomcat

Tomcat, là một Java Servlet, ra đời dưới sự phát triển của Apache Software Foundation. Dành cho ứng dụng Java Servlet và JavaServer Pages (JSP), Tomcat là máy chủ HTTP cho ngôn ngữ Java. Với giấy phép mã nguồn mở, Tomcat hỗ trợ nhiều phiên bản của Servlet API và JSP API.

Lighttpd

Giống như Apache, Lighttpd là một máy chủ web mã nguồn mở, được đánh giá cao về linh hoạt và an toàn. Phát triển bởi Jan Kneschke, Lighttpd không tốn nhiều tài nguyên, với bộ nhớ thấp và CPU nhỏ. Với giấy phép BSD, Lighttpd chạy trên nhiều hệ điều hành như Linux, Windows, và Mac OS.

Từ việc lưu trữ và phân phối nội dung đến việc xử lý yêu cầu của hàng triệu người trực tuyến hàng ngày, Web Server là trụ cột của mọi trải nghiệm trực tuyến. Việc nắm vững những kiến thức cơ bản về Web Server không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của internet mà còn mở ra những cơ hội mới trong việc xây dựng và quản lý các dự án web của chúng ta.